50 lat kina "Kuźnica" w Suchedniowie

Historia powstania kina w Suchedniowie sięga przełomu lat dwudziestych i trzydziestych ubiegłego stulecia. Sztuka filmowa była prezentowana początkowo przez kino wędrowne Związku Strzeleckiego. W 1930 roku Józef Szeląg założył kino stałe, które nosiło nazwę „Raj”. Miało ono siedzibę w budynku straży pożarnej. Sala dysponowała 120 miejscami, a filmy wyświetlano dwa razy w tygodniu. Pierwszy właściciel kina w Suchedniowie wynajmował mieszkanie u Stefanii Miernik przy ulicy Fabrycznej 1 (róg Handlowej i Fabrycznej). Do dzisiejszego dnia zachowała się pocztówka, którą Szeląg wysłał z Nałęczowa w dniu 2.09.1931 r, informując Panią Stefanię, aby poczekała z zapłatą za mieszkanie, którą chce uiścić po przyjeździe w dniu 15.09.1931 r.  Właściciel kina dbał by wyświetlane filmy miały dużą frekwencję, gdyż płacił podatek w wysokości 5% od ceny biletu od filmów produkcji krajowej i 10% od produkcji zagranicznej. Jednak duże kłopoty przy projekcji sprawiała słabej jakości aparatura jaką dysponował. W 1939 r. w Suchedniowie funkcjonowało drugie kino, którego właścicielem był Bolesław Siudek. Kino nosiło nazwę „Europa” i umiejscowione było przy ulicy Handlowej nr 5. Czynne było 3 razy w tygodniu i dysponowało 150 miejscami. Kino to posiadało już aparaturę dźwiękową, w związku z tym właściciel płacił znacznie wyższy podatek.

W roku 1943 przy ulicy Fabrycznej nr 1 i 2  okupanci niemieccy   urządzali seanse filmowe dla mieszkańców Suchedniowa. Były to filmy o tematyce propagandowej, ale też komedie niemieckie. Filmy były wyświetlane „pod chmurką”. Widzowie zabierali z domu krzesła i siadali w pewnej odległości od ekranu, który był zawieszony na całej ścianie domu nr 2 ( u Rukaszów), natomiast aparatura kinowa była urządzona w domu po przeciwnej stronie. Na seansach filmowych było dużo osób, a szczególnie dzieci.

Po wojnie kino mieściło się również w remizie strażackiej. Wchodząc do budynku było małe

pomieszczenie kasowe i przejście do dużej sali, która posiadała scenę i salę do zajęć teatralnych. Na dużej sali były drewniane ławy i krzesła, później wystrój zmieniono na same krzesła. Wnętrze sceny zawsze było ciekawie i plastycznie urządzone z pięknymi kotarami i kurtyną. Na zewnątrz były drewniane schody, które prowadziły do pomieszczenia kinooperatora. Kierownikiem kina był Edward Dorobczyński, kinooperatorem Józef Kazimierski a bileterem p. Szczepańska. Aparat filmowy był często niesprawny, co powodowało przerwy i powtórki scen filmowych, a czasami kinomani przychodzili dokończyć film następnego dnia. Kiedy nie były wyświetlane filmy wolna scena przyjmowała spektakle teatralne z innych miast. W pamięci mieszkańców tamtych lat mile zapisała się sztuka p.t „Moralność Pani Dulskiej”.

W roku 1957 wystąpiono do Okręgowego Zarządu Kin w Kielcach z prośbą o budowę nowego kina w Suchedniowie. Ustalono, że 80% kosztów budowy poniesie Okręgowy Zarząd, a 20% społeczeństwo Suchedniowa.

16 lipca  1966  roku w naszym mieście po dziewięciu latach budowy oddano do użytku budynek kina. Nazwano go „Kuźnica” w wyniku przeprowadzonego konkursu na nazwę. Od pierwszego dnia działalności kino było ważnym miejscem kultury w naszym mieście. Kierownikiem kina została Wiesława Tusznio, bileterką Stanisława Spółczyńska a kinooperatorami Kazimierz Gil i Stanisław Łakomiec, a jako pracownik gospodarczy Mieczysław Chrzanowski. Kino podlegało pod Wojewódzki Zarząd Kin w Kielcach.

Nowe kino wzbudzało duże zainteresowanie wśród mieszkańców, seanse filmowe były pełne widzów, a sala kinowa mogła pomieścić tylko 200 widzów. Repertuar filmowy składał się głównie z filmów polskich i z krajów bloku wschodniego. Dopiero w latach siedemdziesiątych wchodziło na ekran więcej filmów „zachodnich”. Filmy grano 6 dni w tygodniu, poranki natomiast w niedzielę do południa. W latach 1966-1989 w kinie organizowano wespół z biblioteką publiczną m.in. konkursy recytatorskie, wystawy, spotkania z pisarzami i innymi ciekawymi ludźmi. W październiku 1973 w kinie gościł Teatr im. Żeromskiego z Kielc, aktorzy zaprezentowali dramat „Dziś do ciebie przyjść nie mogę”. Jednym z ciekawszych przedsięwzięć wspólnych z biblioteką publiczną była impreza pt. „Film i literatura”. Imprezie towarzyszyła wystawa gromadząca 40 książek oraz afisze i fotosy do filmów, zrealizowanych w oparciu o znane powieści literatury polskiej i obcej. Organizowano akademie z okazji świąt państwowych dla ówczesnej władzy, zapraszano artystów z tzw. „najwyższej półki” na zamówienie suchedniowskich zakładów pracy. Taki stan trwał do 1989 roku, w tym roku Urząd Miasta i Gminy w Suchedniowie przejął od Okręgowego Przedsiębiorstwa Rozpowszechniania Filmów, budynek kina „Kuźnica”. Od tego momentu kino stało się własnością gminy Suchedniów i działało w ramach organizacyjnych Miejsko–Gminnego Domu Kultury w Suchedniowie. Projekcje filmowe po zmianach własnościowych rozpoczęto 5 stycznia 1991 roku. Kierownikiem został Andrzej Karpiński, bileterką Marianna Frontczak, kinooperatorem Kazimierz Gil, który jako jedyny pamiętał początki kina. W pierwszym miesiącu wyświetlania w styczniu, kino odwiedziło 349 widzów, wyświetlono 24 seanse filmowe. Repertuar już zupełnie „zachodni” a raczej zamerykanizowany. W całym 1991 roku kino odwiedziło 4094 kinomanów, wyświetlono 158 seansów filmowych. Największymi hitami roku były filmy : „W pustyni i w puszczy” 506 widzów, Powrót do błękitnej laguny 388 widzów, Mała syrenka 289 widzów. Ciekawostką było to, że wszystkie kina w okolicach Suchedniowa w tym czasie były nieczynne.

W roku 2002 kino odwiedził pięćdziesięciotysięczny widz, licząc od 1991 roku. Największymi hitami filmowymi w latach 1991-2009 były filmy : Król Lew, Ogniem i mieczem, Kiler, Dzwonnik z Notre Dame, Pan Tadeusz, Quo Vadis czy filmy o pontyfikacie Jana Pawła II. 

W latach 2009-2011 filmy wyświetlano sporadycznie z uwagi na realizację inwestycji p.n „Rozbudowa, nadbudowa i przebudowa budynku Suchedniowskiego Ośrodka Kultury „Kuźnica” w Suchedniowie”. W ramach inwestycji wymieniono fotele kinowe, ekran filmowy oraz wystrój wnętrz. W roku 2011 SOK pozyskał środki finansowe z Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej za które zakupiono nagłośnienie kinowe, okienka projekcyjne, wymieniono instalację elektroakustyczną, przystosowano kabinę projekcyjną do wymogów kina cyfrowego. W roku 2013 zawieszono działalność kinową w Suchedniowie z uwagi na brak projektora cyfrowego. W całym kraju zaczęto bowiem wyświetlać filmy na nośnikach cyfrowych. Brak kina w naszym mieście jest odczuwalny. Traci na tym ośrodek kultury, miasto, a przede wszystkim mieszkańcy, gdyż prócz biletów muszą jeszcze ponieść koszty dojazdu i zaplanować dłuższy czasowo wyjazd .

Na koniec przytoczę słowa wielkiego Polaka  św.Jana Pawła II co sądził na temat kina:

„Kino nadal przyciąga publiczność, która traktuje je jako okazję do rozrywki i kulturalnego spędzenia wolnego czasu. Kino przyczynia się również do rozwoju osobowości. Posługuje się specyficznym językiem, który pozwala docierać do różnych kultur. Ludzie obcujący z kinem w jego różnych formach podlegają jego wpływowi, oddziałuje ono bowiem na poglądy i postępowania całych pokoleń. Kino może być źródłem głębokich przeżyć, gdy utrwala w obrazie jakąś sytuację życiową i analizuje ją, posługując się językiem czasami poetyckim. Kino może również pełnić rolę wychowawczą, gdy pomaga człowiekowi poznawać wartości obecne w różnych kulturach . Kino jest zatem instrumentem niezwykle czułym, zdolnym odczytywać znaki czasu, które czasem wymykają się nieuważnemu obserwatorowi.”

 ( fragmenty przemówienia  wygłoszonego przez Jana Pawła II do uczestników sympozjum  n.t „Kino nośnikiem wartości duchowych i kulturowych” z dnia 1.12.1997 r. , które odbyło się w Rzymie).

Źródła : Zeszyty suchedniowskie , kronika biblioteki ,kronika miasta ,monografia miejsko-gminnego domu kultury w Suchedniowie,  roczne raporty kinowe, wywiady z Haliną Radziejewską, Arturem Miernikiem, Jerzym Frątczakiem i  inne.

Andrzej Karpiński

P.s.

Mam jednak dobre wiadomości dla suchedniowskich kinomanów, otóż Decyzją Dyrektora Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w Warszawie z dnia 28.06.2016 r, Suchedniowski Ośrodek Kultury „Kuźnica” uzyskał dofinansowanie do dwóch wniosków , mianowicie „Cyfryzacja kina „Kuźnica” w Suchedniowie oraz „Modernizacja kina „Kuźnica”. Łącznie na dwa projekty 172.865,00 zł. Jest to dla nas najlepszy prezent na pięćdziesięciolecie „Kuźnicy”.  Dlatego przenosimy uroczystości związane z 50-leciem kina „Kuźnica” na miesiące jesienne, gdyż wtedy planujemy uroczyste otwarcie i wznowienie działalności kinowej w Suchedniowie.