Projekt „Las historii. Czy wiesz, że?” to strona
internetowa i aplikacja mobilna poświęcone miejscom pamięci narodowej na
terenie 23 nadleśnictw RDLP w Radomiu obejmującym tereny lasów województw
świętokrzyskiego i południowej części Mazowsza oraz fragmentów województwa
łódzkiego. W projekcie obok treści historycznych zawarto informacje o obiektach
i trasach turystycznych oraz edukacyjnych, a także przyrodniczych i
kulturowych.
W zasięgu działania Regionalnej Dyrekcji Lasów
Państwowych w Radomiu nie ma nadleśnictwa, na którego terenie nie byłoby
kilkunastu, kilkudziesięciu obiektów upamiętniających wydarzenia, których
świadkami były lasy. Razem jest ich ponad 400. Wśród nich są cmentarze, mogiły,
pomniki, krzyże i inne obiekty z okresu powstania styczniowego, I i II wojen
światowych, okresu powojennego, upamiętniające postacie zasłużone, a także inne
miejsca ważne z punktu widzenia wydarzeń historycznych. Region ten jest
szczególny pod względem miejsc pamięci narodowej. Cały teren obecnej Polski
centralnej i wschodniej obfituje w miejsca pamięci. Nie ma ich lub jest ich
niewiele w zachodniej i północnej części kraju. Tam przez wiele wieków nie było
Polski, stąd też i miejsc pamięci tam jest niezbyt wiele.
Pomysł na stronę i aplikację wziął się stąd, że
położenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu jest prawie
centralne, biorąc pod uwagę obecny obszar Polski. Teren między Wisłą a Pilicą
leżał w granicach Królestwa Polskiego, a walki narodowo-wyzwoleńcze powstań
listopadowego i styczniowego w większości rozgrywały się na jego terenie. Okres
I wojny światowej to głównie działania wojenne wojsk rosyjskich oraz koalicji
niemiecko-austrowęgierskiej, ale tylko odnoszące się do końca 1914 roku, gdyż
od 1915 roku działania te przesunęły się na wschód (obecna Ukraina i Białoruś).
Z kolei okres II wojny światowej to czas, kiedy obszar ten leżał w granicach
okupacji niemieckiej, czyli był we władaniu kolejnego okupanta, z którym
należało prowadzić walkę o niepodległość. Niemiecki okupant sam pozostawił
wiele miejsc w postaci cmentarzy, czy innych form martyrologii, gdzie w polski
las wsiąkała krew, nie tylko polska. Oddzielny aspekt stanowią miejsca pamięci
po mordach dokonywanych przez reżim komunistyczny. Ich liczba w przyszłości
może się zwiększać.
Miejsca pamięci pochodzą z różnych okresów czasu.
Generalne mówiąc związane są z walkami o niepodległość, choć pojedyncze
wydarzenia dokumentują i inne sytuacje. np. wojny szwedzkie. Nie ma też reguł
co do ich rozmieszczenia. Przykładowo okres I wojny światowej dokumentują
cmentarze położone głównie w północnej części (nadleśnictwa Dobieszyn, Kozienice,
Zwoleń) oraz południowej (nadleśnictwa Kielce, Jędrzejów). Okres powstania
styczniowego dokumentują obeliski i pomniki rozmieszczone we wszystkich
nadleśnictwach. To samo dotyczy okresu II wojny światowej. Nie ma prawie
upamiętnionych miejsc z okresu powstania listopadowego, gdyż na tym terenie
rozegranych bitew było bardzo mało.
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu wraz z
nadleśnictwami otacza te miejsca troską i opieką. W 2006 roku Rada Pamięci i
Męczeństwa przyznała RDLP w Radomiu złoty medal „Opiekuna Miejsc Pamięci
Narodowej", a w 2018 r. Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób
Represjonowanych przyznał RDLP w Radomiu medal Pro Patria. W 2017 roku medal Pro Patria otrzymało Nadleśnictwo Suchedniów i leśniczy Zbigniew Pastuszka (leśnictwo Bronkowice - gospodarz Wykusu), a w ubiegłym roku Nadleśniczy Piotr Fitas. Leśnicy zostali
wyróżnieni „za szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci o walce o
niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej” oraz coroczną współorganizację
uroczystości na Wykusie, wspieranie środowisk kombatanckich, a także
popularyzowanie wiedzy o polskim państwie podziemnym. Upamiętnienie wielu
miejsc pamięci narodowej było współfinansowane przez RDLP w Radomiu i
nadleśnictwa z tego terenu.
Projekt prezentuje też walory przyrodnicze i kulturowe
terenu RDLP w Radomiu oraz infrastrukturę turystyczną i dotyczącą edukacji
leśnej. Zachęcamy do odwiedzenia także innych miejsc, takich jak ośrodki i izby
edukacji, zielone klasy, miejsca postoju, miejsca odpoczynku, miejsca na
ognisko, obiekty przyrodnicze, dziedzictwa kulturowego, siedziby leśne i inne
obiekty. W aplikacji znalazły się także ścieżki edukacyjne, szlaki piesze,
ścieżki rowerowe, trasy nordic walking, trasy konne, narciarstwa biegowego i
inne trasy przydatne dla turystów.
Aby ułatwić odnalezienie interesujących miejsc, baza
obiektów podzielona została na kategorie, a miejsca pamięci dodatkowo na
kategorie czasowe. Strona i aplikacja zawierają ponadto historie związane z
miejscami pamięci narodowej. Pełną bazę punktów i tras można obejrzeć na mapie.
Z poziomu mapy można też przejść do szczegółów wybranego obiektu. Podkłady
OpenStreetMap dostępne są offline. Mobilny przewodnik pełni ponadto rolę komunikatora
pomiędzy turystami i leśnikami – użytkownik może zgłosić np. nielegalne
wysypisko śmieci, pożar oraz informowany jest o najważniejszych wydarzeniach w
okolicy. Ciekawą funkcję stanowi możliwość dodania propozycji miejsca do ujęcia
w projekcie i przesłania jej do serwisu. Warto pamiętać, że nie wszystkie lasy
w regionie są w zarządzie nadleśnictw. Część lasów w bezpośrednim sąsiedztwie
zabudowy, jest zarządzana przez miasta, a wiele lasów to lasy prywatne. Można
to sprawdzić w banku danych o lasach: http://www.bdl.lasy.gov.pl/portal/mapy.
Widoczne na mapie obiekty liniowe i punktowe (szlaki itd.) kończą się na
granicy zarządu nadleśnictw.
Aplikacja sfinansowana została ze środków własnych
Lasów Państwowych. Produkcja: AmistadMobile.pl.
Link do strony internetowej:
Darmową aplikację na telefony można pobrać z Google
Play (użytkownicy telefonów z systemem Android) lub App Store (użytkownicy
telefonów z systemem iOS). Należy ją wyszukać wpisując RDLP w Radomiu lub Las
historii. Linki są też na stronie http://rdlpradom.treespot.pl
Edyta Nowicka
rzecznik prasowy
kierownik Zespołu ds. Promocji i Mediów
Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz