Urlop macierzyński a zasiłek macierzyński

Czyżby 500+ w Suchedniowie zaczęło działać? Wzrosło bowiem zainteresowanie urlopami i zasiłkami macierzyńskimi. Jak zwykle w takich przypadkach poprosiłem Monikę Mularczyk z Biura Rachunkowego mieszczącego się przy ulicy Bugaj 15 o przekazanie informacji na ten temat.

Urlop macierzyński przysługuje tylko kobietom pracującym. Rodzice mylą często urlop macierzyński, który jest przerwą w pracy związaną z urodzeniem dziecka z zasiłkiem, stanowiącym świadczenie pieniężne. Tymczasem przysługują one różnym grupom osób - o pieniądze z ZUS mogą starać się bowiem nie tylko zatrudnieni na umowę o pracę, ale także prowadzący działalność gospodarczą i wykonujący umowę - zlecenie pod warunkiem, że jest odprowadzana składka na ubezpieczenie chorobowe, która dla tych osób jest składką dobrowolną.

Urlop macierzyński przysługuje kobiecie, która:

- urodziła dziecko;

- adoptowała lub przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej.

Prawo do urlopu macierzyńskiego mają tylko osoby zatrudnione na umowie o pracę. 

Nie ma natomiast znaczenia staż ani wymiar tej pracy - cały etat czy tylko jego część.

Kobieta zatrudniona na umowę o pracę na czas określony może więc wykorzystać pełen wymiar urlopu, o ile przypada on całkowicie w czasie trwania umowy. Jeżeli umowa miałaby ulec rozwiązaniu już w trakcie korzystania z urlopu, to i tak do końca matce przysługuje zasiłek macierzyński. Z kolei jeżeli umowa uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, z mocy prawa jest przedłużana do dnia porodu i kobiecie również przysługuje zasiłek do końca urlopu (jednak bez prawa do samego urlopu). 

Co więcej, jeżeli z obydwojga rodziców tylko ojciec jest pracownikiem i matce nie przysługuje urlop macierzyński, ojciec ma nadal prawo do urlopu ojcowskiego.

Wymiar urlopu macierzyńskiego:

Podstawowy urlop macierzyński trwa w sumie 20 tygodni, przy czym 14 tygodni musi wykorzystać matka dziecka. Jeżeli więc matka zdecyduje się wrócić do pracy, pozostałe 6 tygodni urlopu wykorzystuje ojciec dziecka. 

Najpóźniej na 7 dni przed przystąpieniem do pracy kobieta składa pracodawcy pisemny wniosek o rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego, do którego dołącza zaświadczenie z miejsca pracy ojca potwierdzające, że zostaje mu udzielony urlop tuż po zakończeniu go przez matkę. 

Urlop macierzyński można wykorzystać także częściowo przed przewidywaną datą porodu – co najmniej 2 tygodnie przed terminem i w sumie nie więcej niż 6 tygodni samego urlopu macierzyńskiego.

Urlop rodzicielski 

Bezpośrednio po wykorzystaniu dwudziestu tygodni urlopu macierzyńskiego, ojciec albo matka mają prawo do urlopu rodzicielskiego, którego wymiar po zmianach wynosi 32 tygodnie ( 6 tygodni dodane z dodatkowego urlopu rodzicielskiego ) .

Urlop rodzicielski jest dobrowolny i udzielany jest na wniosek osoby chcącej przedłużyć okres pozostawania z dzieckiem.

Matka może też nie później niż 14 dni po porodzie złożyć jeden wspólny wniosek o udzielenie bezpośrednio po podstawowym urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego.

W sumie więc każdej zatrudnionej kobiecie, która urodzi dziecko przysługuje 52 tygodniowy płatny urlop, na który składa się urlop macierzyński i urlop rodzicielski.Jeżeli kobieta urodzi (lub przyjmie na wychowanie jednocześnie) więcej dzieci, wymiar urlopu macierzyńskiego ulega wydłużeniu – 2 dzieci 65 tygodni, 3 dzieci 67 tygodni, 4 dzieci 69 tygodni.

Wysokość zasiłku jest wyliczana na podstawie przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia pracownika wypłaconego za okres ostatniego roku, przypadającego przed przejściem pracownika na urlop macierzyński (i rodzicielski). Jeśli czas pracy był krótszy, wysokość zasiłku jest wyliczana w oparciu o cały okres zatrudnienia. 

W zależności od terminu złożenia wniosku o wykorzystanie urlopu rodzicielskiego zasiłek macierzyński wynosi ;

- 60 proc. podstawy wymiaru - gdy wniosek o przyznanie urlopu rodzicielskiego zostanie złożony w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu; zasiłek macierzyński wynosi wtedy 100 proc. podstawy wymiaru przez okres podstawowego urlopu macierzyńskiego, a 60 proc. przez urlop rodzicielski;

- 80 proc. podstawy wymiaru - jeżeli pracownica w terminie 14 dni po porodzie wystąpi z wnioskiem o skorzystanie z pełnego wymiaru przysługujących jej z tytułu macierzyństwa, czyli bezpośrednio po urlopie macierzyńskim wykorzysta urlop rodzicielski; zasiłek macierzyński wynosi wtedy 80 proc. podstawy wymiaru przez oba rodzaje urlopów;

- 100 proc. podstawy wymiaru - w przypadku braku wniosku o wykorzystanie urlopu rodzicielskiego.