JAK NURKOWIE REMONTOWALI ZAPORĘ POD LODEM

Pod koniec maja 1995 roku przeżyliśmy koszmarną noc. W czasie ulewnych deszczy wody rzeki Kamionki wystąpiły z koryta. Szeroko rozlały się po łąkach na terenie Łącznej. Na zalewach w Suchedniowie i Mostkach woda niebezpiecznie przybierała. Na zalewie w Suchedniowie po opuszczeniu jednej zapory, woda nieco opadła, ale na krótko. Deszcz wciąż padał i woda zaczęła przelewać się górą przez urządzenia piętrzące. Uruchomienie drugiej części jazu okazało się niemożliwe.

Zalew został wybudowany w celach rekreacyjnych oraz ochrony przeciwpowodziowej. Pierwsze spiętrzenia wód w zalewie przeprowadzono 17 sierpnia 1974 roku. Niestety już 16 października tego samego roku woda przerwała tamę i wody spłynęły ze zbiornika. Krytycznej nocy w maju 1995 roku dowiedziałam się, że w dniu oddania zalewu do użytku, jedna część urządzenia piętrzącego uległa zukosowaniu i od tego czasu była unieruchomiona.

Zbiornik szybko przepełnił się i poziom wody za zaporą od strony rzeki podnosił się w oczach. Zjawisku temu towarzyszył ogromny huk. Kiedy woda w korycie rzeki, za zaporą z dolną częścią pomostu osiągnęła prześwit pod mostem zaledwie niespełna metr, wówczas dopiero przestała przybywać. Przez cały czas druhowie strażacy wraz z grupą mieszkańców napełniali worki piaskiem i budowali z nich mur wzmacniający groblę. Zabezpieczenie pomogło. Woda nie przerwała grobli. Po kilku godzinach ulewnych opadów zaczął padać w miarę spokojny deszcz. Woda powoli zaczęła opadać. Urządzenia piętrzące wytrzymały, ale wymagały remontu. Ponownie podobnego naporu wody na pewno już nie wytrzymałyby. Udało się również uratować zabytkowy jaz na zalewie w Mostkach.

Następny dzień pracy rozpoczęliśmy od wizyty u Wojewody w celu pozyskania pomocy finansowej na remont jazu w Suchedniowie. Niestety odmówił wsparcia uzasadniając, że prawnie nie jest właścicielem zalewu i w związku z tym nie może partycypować w kosztach jego remontu. Z prośbą o pomoc udaliśmy się do instytucji warszawskich. Jednocześnie robiliśmy rozeznanie, kto mógłby w sposób odpowiedzialny wykonać remont jeszcze w bieżącym roku budżetowym, przed okresem wiosennych opadów.

Rozmowy o dofinansowanie nie były łatwe, gdyż Gmina Suchedniów również nie była właścicielem zalewu. Na ten czas polskie ustawodawstwo nie określało właściciela zbiorników wodnych o charakterze rekreacyjno - przeciwpowodziowym. Fakt ten utrudniał również rozmowy z radnymi. Niektórzy z nich stali na stanowisku, że przy braku pieniędzy na realizację zadań własnych, nie powinniśmy się angażować w prace remontowe zapory. Na zalewie sytuacja była niebezpieczna, a w Radzie Miejskiej coraz częściej zaczęły pojawiać się głosy o odwołaniu burmistrza, jeżeli podejmie się prac remontowych na zaporze.

Rozumiałam ich stanowisko. Uważałam, że mają prawo tak myśleć, wszak nie przeżyli tej koszmarnej nocy na grobli przy zalewie. Jednocześnie poczuwałam się do moralnego obowiązku wobec mieszkańców, aby ten remont przeprowadzić jak najszybciej.

Po zbilansowaniu, pozyskanych środków finansowych w kwocie szacowanych kosztów zadania, ogłosiliśmy przetarg na wybór wykonawcy remontu jeszcze w 1995 roku. Po rozstrzygnięciu przetargu do końca roku budżetowego zostało nam bardzo mało czasu. W dodatku przyszła niezwykle mroźna zima. Woda zamarzała nie tylko na rzece, w zalewie, ale również w wodociągach. Ekipa nurków prace przy remoncie zapory wykonywała w wodzie, pod lodem. W efekcie mrozy opóźniły termin ukończenia remontu.

Mieszkańcy z uznaniem i podziwem przyglądali się pracom nurków pod zamarzniętym zalewem.

W 1996 roku przyszedł kolejny burzowy maj. Silne opady deszczu powodowały, że wody w zalewie straszliwie wezbrały, ale nie pokonały tamy i w miarę bezpiecznie spłynęły do koryta Kamionki.

Dni najbardziej obfitych opadów pokazały, jak bardzo konieczny i na czasie był przeprowadzony zimą remont mechanizmów regulacyjnych na zaporze wodnej w Suchedniowie.

Bez możliwości regulacji stanu wody, nasza zapora nie wytrzymałaby tej ciężkiej wiosennej próby. Zrozumieli to również Radni, którzy rok wcześniej byli przeciwni przystąpieniu do remontu.

Przepisy normujące prawa właścicielskie wód Skarbu Państwa zostały uregulowane przez Sejm RP w Prawie Wodnym dopiero w 2017 roku.

Z poważaniem

Maria Zuba