Raport wójta Guzowskiego z 1863 roku

W dniu dzisiejszym mijają 153 lata, kiedy to Suchedniów został spalony w czasie powstania styczniowego 1863 roku. W ubiegłym roku w styczniu zamieściłem wiele informacji dotyczących tamtych wydarzeń. Teraz dzięki Andrzejowi Sasalowi, wiceprezesowi Świętokrzyskiego Towarzystwa Genealogicznego "Świętogen" publikuję jego opracowanie graficzno-językowe notatki służbowej Guzowskiego, wójta Suchedniowa w 1863 roku. Sasal należy do niewielkiego grona osób, które pasjonują się historią naszego miasta i udostępnił w/w dokument pozyskany z Archiwum Państwowego w Radomiu. Będą również kolejne opisy, dotyczące między innymi odszkodowań za spalone domostwa.

Do Naczelnika powiatu Opoczyńskiego, Wójta Gminy Suchedniów, rapport Suchedniów dnia 27/8 lutego 1863 nr 107

W dniu 2 b.mies. i r. (2 lutego 1863 roku - przyp. red.) około godziny 8-ej rano oddział Wojska Smoleńskiego piechotnego pułku przechodząc do Wąchocka przeciwko powstańcom wzmocniony oddziałem Dragonów I Kozaków dopuścił się rabunku niektórych domów - w dniu 4  b.mies. około godziny 10 z rana w powrocie do Kielc – ponowiwszy ten rabunek we wszystkich domach Suchedniowa i wsi sąsiednich i zabiwszy w Suchedniowie 5 osób a jedną zraniwszy podpalili 21 domów Rządowych Górniczych i Instytutowych a włościańskich 26, oraz we wsi Baranowie podpalili domów włościańskich 16, Rządowych 4 a ponieważ gasić pożarów nie dozwolono a i mieszkańcy schronili się do lasów - przeto podpalone domy zupełnie zgorczały i nic z nich nie zostało uratowane a familije zostały bez sposobu do życia. O pogorzeli domów jak tylko ochłonę z przerażenia stosowny raport wskazanym władzom przesłać nie omieszkam. O godzinie 11-ej rozkiełzdane żołdactwo w liczbie kilkunastu wpadło do mego mieszkania, gdzie tylko sam jeden zostałem bo domownicy ratując życie dom opuścili chroniąc się w lesie i pomimo przełożeń, że to dom Rządowy a ja wójt Gminy całe moje mienie zabrali a przyłożywszy kilkanaście bagnetów do piersi i grożąc odebraniem życia obdarli z zegarka, pierścionka i pieniędzy mych własnych i skarbowych około 400 rubli Rus., których odzyskanie miałem nakazane, a które, że jeszcze nie były w komplecie i odesłane do Kasy powiatu być nie mogły.

O czym donosząc W. Naczelnikowi Powiatu upraszam na zasłonięcie mnie od podobnego zajścia lub odwołanie z urzędowania, gdyż dłużej obowiązków mych spełniać nie mogę - tak dla przyjmowania raportów mych przez Wojsko Cesarsko-Ruskie i powstańców wstrzymałem się z przesłaniem niniejszego raportu i zanim w końcu zmuszony będę Suchedniów opuścić tem bardziej, że włościanie wszyscy z domów uciekli do lasu a przez to wszelkiej posługi pozbawiony jestem.

Podpisany Wójt Guzowski