Suchedniów w 1886 roku

Przedstawiamy opis Suchedniowa sporządzony przez historyka A. Pawińskiego, który z kolei wykorzystał materiały J. Niemcewicza. Późniejsze badania wykazały, że fakty przedstawiane przez Pawińskiego nie do końca miały pokrycie. Ale póki co możemy dowiedzieć się, że produkowano tu nawet narzędzia chirurgiczne(!), a znajomość rusznikarstwa przydała się latach późniejszych.

"W Suchedniowie produkowano bagnety, spisy, podkowy, oskardy, noże, narzedzia chirurgiczne, wyroby ślusarskie i rusznikarskie. Za król. polskiego, gdy zarząd górnictwa przeszedł w ręce Staszyca, zakłady suchedniowskie rozwijały się pomyślnie. Przez pewien czas zostawały te zakłady pod zarządem banku polskiego. Henryk Łubieński dyr. banku, rozszerzył kaplice w 1842 r., przedłużając jeden z 4 portyków, otaczających rotundę, w nawę i dodając dwie wieże. W 1862 r. konsekrowano kościół i utworzono przy nim parafią. Pamiątką po Staszycu są sprawion przez niego dzwony, z których jeden pęknięty świeżo został przelanym, z zachowaniem napisu pamiątkowego. Po 1863 r. działalność nakładów została bardzo ograniczoną. Fryszerki i kuźnice tutejsze posługiwały SIQ siłą wody (ośm kół o sile 8 do 10 koni). Surowca i odlewów dostarczały zakłady w Rejowie. W1875 r. wyrobiono żelaza kutego 5115 pudów, wyrobów żel. i drutu 803 pud. Istniała też jakiś czas fabryka machin i narzędzi rolniczych z prod, do 8000 rs.
Podług wyznania: 14 prawosł, 6 ewang.-aug., 420 mojżesz., reszta katolicy. W zakładach górniczych pracuje tylko ludność miejscowa; wyłącznie poświęcających się pracy przemysłowej nie ma. Rozkład obszaru (w r. 1886): pod osadami 92 mr., ogrody, sady 102 mr., ziemi orn. 6351 mr., łąk i pastw. 2009 mr., ziemi zdatnej do uprawy, locznio upraw. 271 mr., nieuż. 1207 mr., lasu 11,333 mr„ razem 21,365 mr. W tem: własności rządowej 11,490 mr., do kościoła 6, do towarz. prywatnych i instytucyj 47, do szlachty 296, do włościan 9526 mr. Zakłady przemysłowe w gminie: młyn wodny amerykański (w Berezowie), założony w r. 1879, przerobiony 1885 r. na walcowy, z 3 parami walców stalowych, l parą porcelanowych i kamieniami, z produkcyą roczną rs. 2500; 5 młynów zwyczajnych wodnych; l tartak wodny; l cegielnia; l olejarnia hydrauliczna. Ludność gminy przeważnie napływowa: może połowa nazwisk niemieckich; pochodzenie zresztą zatracono. Strojów charakterystycznych nie noszą. Wogole biedni; stan moralny dobry. Lasy rządowe tworzą obręb leśny suchedniowski, należący do leśnictwa bodzentyńskiego, które w 1850 r. obejmowało 2503 mr. lasu należącego do zakładów rządowych górniczych".